Σακχαρώδης διαβήτης - Όμιλος Ιατρική Διάγνωση

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ

Ο σακχαρώδης διαβήτης (ΣΔ) είναι μία χρόνια πάθηση, η οποία χαρακτηρίζεται από διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων, λιπών και πρωτεϊνών με αποτέλεσμα την εμφάνιση υψηλών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Εμφανίζεται είτε όταν το πάγκρεας αδυνατεί να παράξει επαρκή ποσότητα ινσουλίνης, είτε όταν ο οργανισμός δεν μπορεί να αξιοποιήσει αποτελεσματικά την ινσουλίνη που παράγει. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που εκκρίνεται από το πάγκρεας και ο κύριος λόγος της είναι να βοηθάει το σάκχαρο του αίματος να εισέρχεται στα κύτταρα ώστε να χρησιμοποιηθεί ως «καύσιμο» για την παραγωγή ή την αποθήκευση ενέργειας.

ΤΥΠΟΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΟΥΣ ΔΙΑΒΗΤΗ

ΣΔ τύπου I ή νεανικός ή ινσουλινοεξαρτώμενος: οφείλεται σε αυτοάνοση καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος και συνήθως οδηγεί σε απόλυτη ανεπάρκεια ινσουλίνης. Απαραίτητη η εξωγενής χορήγηση ινσουλίνης. Μόλις το 10% των διαβητικών παρουσιάζει διαβήτη τύπου Ι.

ΣΔ τύπου ΙΙ: αφορά κυρίως άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 40 ετών, και οφείλεται σε ανεπάρκεια έκκρισης της ινσουλίνης αλλά και στην αντίσταση των ιστών στην ινσουλίνη. Περίπου το 90% των διαβητικών εμφανίζει διαβήτη τύπου ΙΙ.
Διαβήτης κύησης: είναι ο ΣΔ που πρωτοεμφανίζεται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και κατά κανόνα υποχωρεί μετά τον τοκετό.

Ειδικοί τύποι διαβήτη ( πχ. τύπου MODY, LADA)

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΑΥΞΑΝΟΥΝ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΣΔ

Παρουσία παχυσαρκίας
Έλλειψη σωματικής άσκησης
Γυναίκες με ιστορικό ΣΔ κύησης
Άτομα με ισχυρό οικογενειακό ιστορικό διαβήτη (συγγενείς πρώτου βαθμού)
Προδιαβήτης: ονομάζεται η κατάσταση στην οποία τα επίπεδα του σακχάρου αίματος δεν πληρούν τα κριτήρια διάγνωσης ΣΔ, είναι όμως υψηλότερα του φυσιολογικού. Το 70% των ατόμων με προδιαβήτη θα οδεύσει προς εκδήλωση ΣΔ τύπου ΙΙ.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΔΙΑΒΗΤΗ

Τα προειδοποιητικά σημάδια του διαβήτη μπορεί να είναι τόσο ήπια που τις περισσότερες φορές δεν γίνονται αντιληπτά. Αυτό ισχύει κυρίως για τον ΣΔ τύπου ΙΙ. Στον ΣΔ τύπου Ι η εικόνα είναι πιο «θορυβώδης» και μπορεί να καταλήξει και σε νοσηλεία.

Η πιο συχνά παρατεταμένη συμπτωματολογία είναι:

Πολυδιψία
Πολυουρία
Πολυφαγία
Ξηροστομία
Κόπωση
Απώλεια σωματικού βάρους (τύπος Ι)
Σταδιακή αύξηση σωματικού βάρους (τύπος ΙΙ)

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Μέτρηση γλυκόζης μετά από ολονύχτια νηστεία (8-10h)
Δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη (καμπύλη σακχάρου
Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται και η μέτρηση της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c).

ΧΡΟΝΙΕΣ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΔΙΑΒΗΤΗ

Μακροαγγειοπάθεια
Στεφανιαία νόσος (ισχαιμία ή εμφράγματα του μυοκαρδίου)
Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
Περιφερική αρτηριακή νόσος

Μικροαγγειοπάθεια

Διαβητική νεφροπάθεια (και είναι από τις σημαντικότερες αιτίες αιμοκάθαρσης παγκοσμίως).
Διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Αποτελεί τη συχνότερη μικροαγγειακή επιπλοκή του ΣΔ και τη συχνότερη αιτία τύφλωσης στον γενικό πληθυσμό στις ηλικίες 20-60 ετών.
Διαβητική νευροπάθεια η οποία διακρίνεται σε

α) περιφερική διαβητική νευροπάθεια, η οποία εκδηλώνεται συνήθως με συμπτώματα στα κάτω άκρα όπως αιμωδίες, άγχος, αίσθημα καύσου κ.λ.π.

β) διαβητική νευροπάθεια του αυτόνομου νεφρικού συστήματος, στην οποία μπορεί να παρατηρηθούν συμπτώματα από το στομάχι (γαστροπάρεση), διαταραχή της ούρησης και των κενώσεων, ορθοστατική υπόταση, στυτική δυσλειτουργία και άλλα.

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΔ

Απώλεια σωματικού βάρους
Σωματική άσκηση
Τροποποίηση διατροφικής συμπεριφοράς. Ωφέλιμο είναι το πρότυπο της μεσογειακής διατροφής:
Υψηλή κατανάλωση σε ελαιόλαδο, όσπρια, μη κατεργασμένα δημητριακά, φρούτα και λαχανικά
Υψηλή κατανάλωση ψαριών
Μέτρια κατανάλωση γαλακτοκομικών
Χαμηλή κατανάλωση κρέατος.
Διακοπή καπνίσματος

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΣΔ

Μετά τη διάγνωση του ΣΔ η δίαιτα και η άσκηση εξακολουθούν να αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο για την αντιμετώπιση του, ακόμα και όταν είναι απαραίτητη η προσθήκη φαρμακευτικής αγωγής. Οι προληπτικές παρεμβάσεις (πχ. αντιγριπικός εμβολιασμός) ή ο τακτικός έλεγχος για εμφάνιση επιπλοκών (καρδιογράφημα, βυθοσκόπηση, έλεγχος νεφρικής λειτουργίας) εξασφαλίζουν μια καλή ποιότητα ζωής.