Κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής πάνω από 500.000 άτομα πεθαίνουν από στεφανιαία νόσο. Στην Ευρώπη το κόστος που συνδέεται με τα Κ.Α. νοσήματα εκτιμάται σε 106 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 10% των ολικών εξόδων υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Βέβαια πολλοί από τους θανάτους αυτούς συμβαίνουν σε ηλικιωμένα άτομα, όμως δεν παύει σήμερα να συναντάται ολοένα και συχνότερα η νόσος σε νεαρότερες ηλικίες, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 40% των θανάτων στους μέσης ηλικίας άνδρες. Το 30% των νοσοκομειακών κλινών είναι κατειλημμένες από άτομα με καρδιαγγειακά νοσήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και στο Ηνωμένο Βασίλειο.
ΑΙΤΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ
Οι αιτίες στις οποίες οφείλεται η μεγάλη διασπορά περιστατικών (επιπολασμός) της στεφανιαίας νόσου είναι η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, η υπερχοληστερολαιμία, το κάπνισμα, το κληρονομικό ιστορικό, η αυξημένη ηλικία, το ανδρικό φύλο (γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση παρουσιάζουν τον ίδιο κίνδυνο), η καθιστική ζωή κ.α. Έχει εκτιμηθεί στατιστικά οτι η ελαχιστοποίηση των παραγόντων κινδύνου μπορεί να προλάβει τουλάχιστον το 80% των καρδιαγγειακών επεισοδίων και ακόμα το 40% των περιπτώσεων καρκίνου. Στα πλαίσια αυτά πολλές χώρες έχουν καταρτίσει ειδικά προγράμματα ενημέρωσης του κοινού με σκοπό την αλλαγή του τρόπου ζωής και διατροφής για να ελαττωθούν οι καρδιαγγειακοί θάνατοι. Για παράδειγμα, έχει υπολογισθεί στα προγράμματα αυτά ότι η διάθεση 1 ευρώ ανά άτομο, ανά έτος μπορεί να προλάβει, μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο, 25.000 περιπτώσεις καρδιαγγειακών νοσημάτων το χρόνο με αντίστοιχο όφελος κόστους 40.000.000€ ανά έτος.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΠΟΥ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΟΝ ΚΙΝΔΥΝΟ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ
Με την ευκαιρία της ημέρας αυτής να υπενθυμίσουμε αυτά που εμείς μπορούμε να κάνουμε ούτως ώστε να ελαττώσουμε τον κίνδυνο αυτό :
1. Διακοπή καπνίσματος, αλλά και αποφυγή του, που είναι εξίσου βλαπτικό, παθητικού καπνίσματος. Εδώ να σημειώσουμε για ιστορικούς λόγους, ότι στην Ελλάδα, ήδη από τις 31/07/1856, με βασιλικό διάταγμα του Όθωνα είχε απαγορευτεί το κάπνισμα στους δημόσιους κλειστούς χώρους (βέβαια τότε, ο λόγος ήταν η ελαχιστοποίηση του κινδύνου πυρκαγιάς). Παρά τις επαναλαμβανόμενες δράσεις στο θέμα αυτό, η κατάσταση στην Ελλάδα δεν έχει βελτιωθεί. Ένας στους δύο καπνιστές πεθαίνει σήμερα από νόσο σχετιζόμενη με το κάπνισμα (καρκίνος πνεύμονα – ΧΑΠ – Καρδιαγγειακά νοσήματα). Ο κίνδυνος για Κ.Α. νοσήματα ελαττώνεται σημαντικά στο ένα έτος μετά τη διακοπή του καπνίσματος και στα 15 χρόνια ο κίνδυνος είναι όσο αυτός ενός μη καπνιστή.
2. Άσκηση για 30 λεπτά περίπου τις περισσότερες μέρες της εβδομάδος. Με τον τρόπο αυτό θα ελαττωθεί ο κίνδυνος Κ.Α. νοσημάτων και ταυτόχρονα θα μπορέσει να ελεγχθεί το σωματικό βάρος, η υψηλή αρτηριακή πίεση, η υψηλή χοληστερίνη και ο σακχαρώδης διαβήτης. Οι επίσημες οδηγίες συστήνουν 150 λεπτά τουλάχιστον την εβδομάδα περπάτημα με κανονικό ρυθμό. Ο Σακχαρώδης Διαβήτης αποτελεί μείζονα παράγοντα κινδύνου και χρειάζεται την ιδιαίτερη προσοχή μας.
3. Η υγιεινή διατροφή. Μία δίαιτα πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ψάρια (πλούσια σε Ω-3 λιπαρά οξέα) και προϊόντα χαμηλών λιπαρών imera kardias 3βοηθάει στην πρόληψη Κ.Α. νοσημάτων αλλά και διαφόρων μορφών καρκίνου. Καλό θα είναι να αποφεύγονται τα κόκκινα κρέατα, τα λιπαρά γαλακτοκομικά, μαργαρίνες, fast-food καθώς και να προτιμάται το βράσιμο αντί για το τηγάνισμα διαφόρων φαγητών. Να σημειωθεί εδώ η προστατευτική δράση του ελαιόλαδου και εν γένει της δικής μας Μεσογειακής διατροφής. Αποφεύγουμε την αυξημένη πρόσληψη αλατιού και σακχάρου. Η κατανάλωση μικρής ποσότητας οινοπνεύματος μπορεί να είναι επωφελής, ενώ αντίθετα η αυξημένη κατανάλωση (π.χ. πάνω από δύο ποτήρια μπύρας ή κρασιού) συνδυάζεται με την εμφάνιση διαφόρων παθήσεων.
4. Διατήρηση φυσιολογικού βάρους. Aν είναι κανείς υπέρβαρος, ειδικά αν το επιπλέον βάρος είναι γύρω από τη μέση αυξάνει την πιθανότητα Κ.Α. νοσημάτων. Ονομάζουμε μεταβολικό σύνδρομο το συνδυασμό αυξημένου λίπους γύρω από την κοιλιά, αυξημένης αρτηριακής πίεσης, τριγλυκεριδίων και σακχάρου, που θεωρείται σημαντικός παράγοντας στεφανιαίας νόσου. Παθολογική θεωρείται για τους άνδρες η περιφέρεια μέσης πάνω από 102 εκ. και στις γυναίκες πάνω από 88 εκ.
5. Προσπάθεια για ελαχιστοποίηση του stress. Να ξεκουραζόμαστε και να κοιμόμαστε αρκετά. Βοηθάει στη γενικότερη κατάσταση της υγείας μας και να προσφέρει πολλαπλά οφέλη.
6. Η τακτική ιατρική εξέταση. Περιλαμβάνει μετρήσεις σακχάρου, χοληστερίνης, καρδιολογική εξέταση με υπερηχογράφημα καρδιάς, καρωτίδων και δοκιμασίας κόπωσης, τακτική μέτρηση αρτηριακής πίεσης κτλ. Η επιθυμητή αρτηριακή πίεση στους ενήλικες είναι στα 130/80mmHg ή και λιγότερο.
Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, στις αναπτυγμένες χώρες, η οποιαδήποτε μείωση των Κ.Α. συμβάντων, οφείλεται στις παραπάνω δράσεις (κυρίως έλεγχος υπέρτασης, χοληστερίνης και διακοπή καπνίσματος), ενώ συνεχίζει να είναι ανησυχητική η αύξηση των περιστατικών παχυσαρκίας και ανάπτυξης Σακχαρώδη Διαβήτη (τύπου ΙΙ).
Συντάκτης: Οικονομίδης Νικόλαος, Ειδικός Καρδιολόγος M.D., Επιστημονικός Διευθυντής Απεικονιστικού Τμήματος του Ομίλου Ιατρική Διάγνωση
